Joseph Csaky (1888 Szeged – 1971 Paryż)

Joseph Csaky, Naga kobieta z draperią

Zaliczany do najważniejszych rzeźbiarzy tworzących na początku XX wieku. Jego abstrakcyjne prace z tego okresu wykazują zainteresowanie kubizmem i sztuką prymitywną. Csáky studiował w budapesztańskiej Mintarajziskola (Akademii Sztuk Użytkowych) w latach 1905–1906. Po porzuceniu klasycznej edukacji pracował w atelier malarza i projektanta László Kimnacha oraz w fabryce ceramiki Zsolnay, a także w odlewniW 1908 roku przeniósł się do Paryża, gdzie istotny wpływ na jego sztukę wywarły prace Augusta Rodina i Aristide’a Maillola. W stolicy Francji zamieszkał w La Ruche, gdzie poznał między innymi Fernanda Légera, Alexandra Archipenkę i Marca Chagalla. Kontakty z twórcami kubizmu – Georgesem Brakiem oraz Pablem Picasso wywarły istotny wpływ na dalszy rozwój jego ścieżki artystycznej – od początku lat nastych eksperymentował z geometryzacją. Jego prace prezentowano na Salonie Niezależnych 1911 roku w tzw. sali kubistów, która wywołała niezamierzony skandal, dyskusję na łamach rządu na temat cenzury dostarczanych na Salon realizacji. W 1912 roku rozpoczął współpracę z czasopismem „Montjoie!”, wystawiał w ramach Séction d’Or. Po odbyciu służby wojskowej we francuskiej armii podczas I wojny światowej powrócił do tworzenia. W latach dwudziestych zainteresował się sztuką art déco.To właśnie w tym okresie nawiązał znajomość z Léonce’em Rosenbergiem, która zaowocowała trzyletnim kontraktem w galerii l’Effort Moderne; współpracował z Pierre’em Legrainem. Był jednym z założycieli powstałego w 1929 roku Union des artistes modernes (UAM). Od końca trzeciej dekady XX wieku Csáky tworzył klasycyzujące kompozycje naturalistyczne.

Wystawy w Villa la Fleur:

Wystawy indywidualne – wybór:

  • 1920: Galerie de l’Effort Moderne
  • 1932: Museum Heilbronn, Saarbrücken
  • 1933: Galerie Casperi, Monachium
  • 1936: Ernst Múzeum, Budapeszt 
  • 1950: Centraal Museum, Utrecht
  • 1959: Kulturális Kapcsolatok Intézete, Budapeszt
  • 1971: Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork

Literatura:

  • Waldemar George, Csaky, Paris 1930.
  •  Felix Marcilhac, Joseph Csaky, Du cubisme historique à la figuration réaliste, catalogue raisonné des sculptures, Paris 2007.