Alexander Archipenko (1887 Kijów – 1964 Nowy Jork)

Studiował malarstwo i rzeźbę w Szkole Sztuk Pięknych w Kijowie. Przybył do Paryża w 1908 roku, poszukując przepisu na odmienną – od proponowanej przez akademicki system kształcenia – metodę pracy, oryginalny język form artystycznych i techniki tworzenia. Już na początku swej kariery Archipenko uzyskał miano innowatora: eksperymentował z rozbiciem bryły, wypukłymi i wklęsłymi kształtami, nowymi materiałami; przypomniał zapomnianą technikę polichromii;  korzystał z zasady przestrzeni negatywowej; usiłując zdematerializować postać ludzką zajmował się zagadnieniem ruchu. Następnym latom spędzonym w Berlinie (1918-1923) i Stanach Zjednoczonych (od 1923 roku) towarzyszyły kolejne eksperymenty formalne wywiedzione ze sztuki antycznej Grecji i Egiptu. Od lat nastych Archipenko nieprzerwanie prowadził szkołę (wpierw w Nicei, a następnie w Berlinie i Stanach Zjednoczonych), w której wykładał rzeźbę i malarstwo.

Wystawy indywidualne – wybór:

  •  1912: Museum Folkwang, Hagen
  • 1913: Galerie der Sturm, Berlin
  • 1922: Galerie Fritz Gurlitt, Berlin
  • 1922: Kunstsalon Ludwig Schames, Frankfurt
  • 1923: Leipziger Kunstverein, Leipzig

Literatura:

  • Frances Archipenko Gray. My Life with Alexander Archipenko, Munich 2014.
  •  Alexander Archipenko, red. Ralph Melcher, Saabrücken: Saarland Museum 2008.
  •  Alexander Archipenko Revisited: An International Perspective. Proceedings of the Archipenko SymposiumCooper Union, red. Deborah Goldberg, Alexandra Keiser, New York City, September 17, 2005. 
  • Katherine Jánszky Michaelsen, A Study of the Early Works, 1908-1920, New York, London 1977.