Henryk Hayden (1883 Warszawa – 1970 Paryż)

Urodził się w żydowskiej rodzinie kupieckiej. W 1902 roku rozpoczął naukę w Instytucie Politechnicznym w Warszawie. Sprzeciwiając się woli ojca, podjął decyzję o przeniesieniu się na studia artystyczne w Szkole Sztuk Pięknych. Tam uczył się pod kierunkiem Konrada Krzyżanowskiego. Po zakończeniu studiów wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował naukę w Académie de la Palette. Od 1908 roku często odwiedzał Bretanię, tam też spotkał Władysława Ślewińskiego. W 1910 roku nawiązał znajomość z krytykami sztuki Adolfem Baslerem oraz André Salmonem. Dwa lata później odbyła się pierwsza indywidualna wystawa malarza w galerii Druet. W tym czasie Hayden poznał takich artystów jak Henri Matisse, Amedeo Modigliani czy André Derain. Przyjaźń łączyła go ponadto z Mojżeszem Kislingiem i Szymonem Mondzainem. Prace powstałe w latach 1912–1914 są wynikiem refleksji malarza nad kompozycją przestrzenną obrazu. Istotny wpływ na jego twórczość miało malarstwo Paula Cézanne’a. W 1914 roku Hayden sprzedał większość swoich obrazów na mocy kontraktu z marszandem i kolekcjonerem Charles’em Malpelem. Wybuch I wojny światowej sprawił jednak, że umowa wkrótce została zerwana. W kolejnych latach dzieła Haydena zbliżały się do kubizmu, malarz utrzymywał kontakty między innymi z Pablem Picassem i Juanem Grisem. Był jednym z protegowanych marszanda Léonce’a Rosenberga. Kubistyczna twórczość artysty obejmowała martwe natury, kompozycje figuralne, a w ostatniej fazie także pejzaże. Na początku lat dwudziestych Hayden zerwał z kubizmem. Podjął współpracę z Leopoldem Zborowskim. W czasie II wojny światowej wraz z żoną przebywał na południu Francji, gdzie zaprzyjaźnił się z Samuelem Beckettem. Lata pięćdziesiąte przyniosły radykalną zmianę w jego twórczości; malowane płaską, wyrazistą plamą barwną pejzaże i martwe natury balansowały na granicy figuracji i abstrakcji. W 1968 roku w Musée national d’art moderne w Paryżu odbyła się retrospektywna wystawa prac malarza, otwarta przez André Malraux.