Uliczka w Paryżu

Nathan Grunsweigh
(1880 Kraków – 1956 Paryż)

Olej/płótno, 55 x 46 cm

Nathan Grunsweigh. Mistrzowie École de Paris, Villa la Fleur, 2020, repr. s. 83. 

  • 16 maja – 31 grudnia 2020, Nathan Grunsweigh. Mistrzowie École de Paris, Villa la Fleur

Nathan Grunsweigh był żydowskim malarzem urodzonym w Krakowie, tworzącym we Francji. Jego twórczość to przede wszystkim pejzaże utrzymane w duchu malarstwa Maurice’a Utrilla. Grunsweigh portretował głównie widoki Paryża – stroniąc od wielkomiejskich bulwarów, inspiracje odnajdywał w malowniczych uliczkach Montmartre’u.

Paryż Grunsweigha jest zwykle niemal pusty. Zdaje się nawet, nie przymierzając, pandemicznie opustoszały. A przecież gdy Nathan malował swoje obrazy, miasto wciąż było, jak za czasów Émile’a Zoli, „niby olbrzymia kadź, w której kipiała cała ludzkość, najlepsza i najgorsza, wrzała straszliwa mikstura czarownic, cenne ingrediencje pomieszane z ekskrementami, mikstura, z której miał powstać napój miłosny i eliksir młodości”. U Grunsweigha oglądamy „kadź” nieledwie bez owej bulgoczącej człowieczej zawartości. Dawni artyści nieraz przedstawiali światy nieskalane obecnością mieszkańców, dążąc do wyobrażenia „miasta idealnego”, utopii poddanej rygorom geometrii. Paryż Grunsweigha na pewno idealny nie jest. Znajdziemy tam i liszaj na ścianie, i obskurną szopę. Nie znajdziemy za to fotoshopa. „Hotel był brudny, wspaniale, niewzruszenie parysko brudny” – notował o swojej młodzieńczej paryskiej deziluzji węgierski pisarz Sándor Márai (1900-1989). Bliższy życiu niż pocztówkowe kadry i lukrowane fasady, „wspaniały, niewzruszony paryski brud” miał niewątpliwie swoje wyróżnione miejsce na palecie Grunsweigha.

error: Content is protected !!